ZAMEK W OŚWIĘCIMIU
W Oświęcimiu już z daleka widać usytuowaną na wzgórzu, na prawym
brzegu rzeki Soły, średniowieczną budowlę. Co prawda o dawnych czasach
przypomina jedynie wieża obronna, reszta warowni została bowiem gruntownie
przebudowana na przestrzeni wieków.
Pierwsze wzmianki o istniejącej
drewnianej budowli pochodzą z XII wieku. Pierwszej przebudowy dokonał syn
Mieszka Plątonogiego – Kazimierz. Swoją drogą, ciekawe skąd u niego taki
przydomek… Za dużo miodu pitnego… Po ataku Tatarów w 1241 roku całe miasto
otoczono murami, a na wzgórzu rozpoczęto budowę kamiennej wieży czyli stołpu…
W XIV wieku pierwszy władca
Księstwa Oświęcimskiego – Władysław I zadomawia się na zamku, a sto lat później
książę Kazimierz I. W drugiej połowie XV wieku zamek wraz z księstwem
oświęcimskim został sprzedany Kazimierzowi Jagiellończykowi. Ponieważ król
nabył lenna czeskie musiał porozumieć się z tamtejszym władcą co do ustalenia
prawowitego właściciela. Na mocy traktatu głogowskiego z 1462 roku zamek stał
się częścią Królestwa Polskiego a jego pierwszym kasztelanem został Mikołaj
Słop. Król nakazał odremontować zamek i mury otaczające miasto, pogłębić fosy i
wzmocnić system obronny. Wszystko to ponoć ze środków zebranych od mieszkańców
na zasadzie dobrowolnej daniny. Pożar z XVI wieku i późniejsza
odbudowa całkowicie zmieniła wygląd założenia… Budowla traciła swój obronny
charakter z roku na rok. Powodzie z 1805 i 1813 roku przypieczętowały losy
zamku… Władze austriackie przeznaczyły go do rozbiórki, czego jednak nie
zrealizowano… Przebudowy z początku XX wieku całkowicie zmieniły wygląd
warowni. Obecnie zamek jest własnością Urzędu Miejskiego w Oświęcimiu.
Usytuowany na wzgórzu, zamek w Oświęcimiu |
Zamek w Oświęcimiu
Oświęcim... trwa remont zabytkowej wieży, pod którą niegdyś kat wymierzał sprawiedliwość... |
ZAMEK W ZATORZE
W zatorze istniał zamek książęcy z XV wieku siedziba książąt zatorskich z linii
Piastów. W XVII wieku został zakupiony przez rodzinę Duninów i przebudowany. Kolejni
właściciele: Poniatowscy, Tyszkiewiczowie, Potoccy nadają budowli
rezydencjonalnego charakteru.
Po drugiej wojnie światowej
zamek, a właściwie to już pałac, został bezprawnie odebrany prawowitym
właścicielom i udostępniony Instytutowi Zootechniki, później Rybackiemu
Zakładowi Doświadczalnemu. Obecnie zamek jest zamknięty z uwagi na toczącą się
sprawę spadkową.
Zamek w Zatorze... |
ZAMEK W SPYTKOWICACH
W Spytkowicach znajduje się szlachecki zamek z XV wieku przebudowany
w stylu barokowym. Budowla mieści się nad rzeką Blachówka, na uboczu. Jest
siedzibą Archiwum Państwowego.
Pierwotną warownią był drewniany
dwór obronny wzniesiony przez Piotra Myszkowskiego. Jego syn Wawrzyniec
zbudował na jego miejscu murowany zamek w stylu gotycko-renesansowym. Znaczną
rozbudowę rezydencji przeprowadził
biskup krakowski Marcin Szyszkowski w 1630 roku. Dzięki tej rozbudowie zamek
nabrał trójskrzydłowego kształtu. Inni właściciele to Opalińscy, Lubomirski czy
Potoccy. Największe zniszczenia w dziejach
zamku przyniosła II wojna światowa. Remont budowli trwał z wieloma przerwami od
połowy XX wieku do końca lat 90-tych.
Zamek w Spytkowicach... Obecnie siedziba Archiwum Państwowego... |
Zamek w Spytkowicach
ZAMEK W LANCKORONIE
Na najwyższym wzniesieniu – Górze
Lanckorońskiej znajdują się ruiny zamku wzniesionego przez Kazimierza Wielkiego
w XIV wieku. W późniejszych latach zamek wielokrotnie zmieniał właścicieli.
Najpierw w 1579 roku czyli za panowania Stefana Batorego, znalazł się w rękach
Kaspra Biekiesza – dowódcy wojsk węgierskich w służbie Rzeczypospolitej, a
następnie przeszedł w ręce Mikołaja Zebrzydowskiego – marszałka wielkiego
koronnego. Ten ostatni przygotował na zamku tzw. rokosz zebrzydowski czyli bunt
szlachty przeciwko Zygmuntowi III Wazie.
We władaniu rodziny
Zebrzydowskich zamek pozostaje do XVIII wieku, bowiem Lanckorona przechodzi na
własność rodu Czartoryskich, a później Wielopolskich. W 1772 roku w wyniku I
rozbioru Polski budowla zostaje zajęta przez wojska austriackie. Początkowo
warownia zostaje zaadaptowana na więzienie, a po jego przeniesieniu do
pobliskich Wadowic, wysadzona w powietrze. Rozpoczęty pod koniec XIX wieku proces
rozbiórkowy doprowadził do dalszego zniszczenia resztek zamku. Obecnie
zachowały się fundamenty wież i nikłe pozostałości murów.
Zamek w Lanckoronie... |
ZAMEK W SUCHEJ BESKIDZKIEJ
Zamek w Suchej Beskidzkiej
nazywany Zamkiem Suskim wybudowany został w 1554 roku przez Kaspera Suski, prawdopodobnie w
miejscu dawnego drewnianego dworu. Kolejny właściciel, Piotr Komorowski,
dokonuje znacznej rozbudowy zamku, a po nim rodzina Wielopolskich, w której
rękach warownia pozostała aż do XIX wieku.
Niestety w 1905 roku zamek został doszczętnie spalony.
Ówcześni właściciele, rodzina Branickich podjęła się generalnego
odrestaurowania. Zlikwidowano jednak mur obronny okalający budowlę i zastąpiono
żelaznym ogrodzeniem.
Do wybuchu II wojny światowej zamkiem władali Tarnowscy,
później w jego wnętrzach urządzono szpital dla żołnierzy rannych podczas
działań wojennych. Po wojnie, opuszczony przez prawowitych właścicieli,
spełniał różne funkcje min. mieściło się tu gimnazjum, fabryka mebli czy
magazyn. Dopiero rok 1991 okazał się być łaskawym – rozpoczęto generalną
konserwację zabytkowego obiektu i utworzono w nim miejski ośrodek kultury,
hotel i restaurację.
Zamek w Suchej Beskidzkiej... |
Zamek w Suchej nazywany jest "Małym Wawelem"... |
ZAMEK W DOBCZYCACH
Zamek w
Dobczycach położony na skalistym wzgórzu nad Jeziorem Dobczyckim, stanowi
ciekawy punt widokowy na pobliską okolicę. Początek historii tej warowni sięga XIII wieku. Z tego
okresu pochodzi najstarsza część zamku – strażnica. Z różnych dokumentów wynika
że w 1362 roku zamek został rozbudowany i podzielony na górny i dolny. Od 1585 roku zamkiem władała rodzina Lubomirskich, która
przebudowała obronną budowlę w renesansową rezydencję.
Podczas drugiego najazdu Szwedów w 1702 roku zamek został
zniszczony i zaczyna popadać w ruinę.
Taki stan trwa aż do 1960 roku kiedy to rozpoczęto na
wzgórzu prace archeologiczne, a po wielu latach badań zdecydowano odrestaurować
część murów i utworzyć w nich muzeum PTTK. Warto było… Okolica robi wrażenie…
Zamek w Dobczycach... ze wzgórza rozlega się wspaniały widok na okolicę i Jezioro Dobczyckie... |
Zamek w Dobczycach...
ZAMEK W NIEDZICY
W Niedzicy na
stromej skale 566 m n.p.m. stoi potężna warownia zwana również Dunajcem… Zamek
składa się z zamku górnego – najstarsza część budowli oraz zamku dolnego –
część otynkowana. Za pierwszego właściciela zamku
Dunajec uważa się Kokosza (z łac. „kogut”) Berzevicza z Tyrolu, a powstanie budowli datuje się na około 1325 rok.
Warto dodać, że na początku XIII wieku strażnica służyła jako komora celna.
W
1470 roku zamek przejął żupan spiski Emeryk Zapolya i dokonał rozległej
przebudowy. Wnuk jego brata Jan, został w 1528 roku królem Węgier i postanowił
podarować część ziemi spiskiej wraz z Niedzicą Hieronimowi Łaskiemu herbu Korab
– polskiemu możnowładcy. Przez następne 60 lat warownia była w posiadaniu rodu
Łaskich. Znany z hulaszczego trybu życia syn Hieronima Łaskiego – Olbracht,
zamek najpierw zastawił, a następnie sprzedał Jerzemu Horvathowi, który
przekształcił go w okazałą rezydencję. W drugiej połowie XIX wieku zamek
przejął kolejny węgierski ród – Salamonowie i pozostał ich własnością aż do
1945 roku.
Od 1948 roku prowadzono na zamku
prace restauracyjne. Część pomieszczeń zaadaptowano na potrzeby Stowarzyszenia
Historyków Sztuki, inne udostępniono do zwiedzania, utworzono muzeum
regionalne. Obecnie zamek spełnia funkcje muzealno – gastronomiczno-hotelowe.
Zamek w Niedzicy... W oddali, na wzniesieniu, Zamek w Czorsztynie... |
Zamek w Niedzicy... |
Niedzica... Dziedziniec zamkowy... |
Wnętrza niedzickiego zamku...
ZAMEK W CZORSZTYNIE
Wzniesiony na skalistym
wzniesieniu zamek w Czorsztynie, góruje nad okolicą… To usytuowanie pozwalało na kontrolę znacznej
części doliny Dunajca. Wybudowany został w XIV wieku i według historyków
wcześniej nosił nazwę Wronin. Ta drewniano – ziemna warownia była znana jedynie
z przekazów do czasu, aż Kazio Wielki co to „zastał Polskę drewnianą a zostawił
murowaną” rozbudował zamek i otoczył go murami obronnymi. Z uwagi na świetną
lokalizację i położenie przy rozwidleniu szlaków handlowych na Węgry, warownia
stała się jedną z najważniejszych budowli obronnych kraju.
Główna przebudowa czorsztyńskiego
zamku miała miejsce w XVII wieku, kiedy to funkcję starosty pełnił Jan
Baranowski herbu Jastrzębiec. Powstał wówczas, nazwana od jego nazwiska,
czterokondygnacyjna wieża. Ponoć Baranowski został zapamiętany przez okoliczną
ludność jako straszy tyran… Śmiałkom którzy odważyli mu się przeciwstawić
zawiązywano nogi i zrzucano na skały z dużej wysokości. Stąd nazwa pobliskiej
miejscowości – Flaki…
W 1734 roku wojska kozackie w
czasie walk o tron pomiędzy Stanisławem Leszczyńskim a Augustem II Sasm,
dewastują warownię… Kilkadziesiąt lat później od uderzenia pioruna spali się
znaczna część zamkowego dachu co tylko przyspieszy proces niszczenia zabytku…
W 1819 roku ziemie czorsztyńską
wraz z ruinami zamku kupiła rodzina Drohojowskich. W ich rękach budowla
pozostała do 1945 roku. Warownia, zabezpieczona w postaci trwałej ruiny, od
1996 roku jest udostępniona do zwiedzania. Opieki nad ruinami
czorsztyńskiego zamku podjął się Pieniński Park Narodowy…
Ruiny Zamku w Czorsztynie... |
Zamek w Czorsztynie... Dziedziniec...
W latach 1377 – 1608 zamek zamieszkiwała rodzina
Szafrańców. Za ich rządów dobudowano dwie wieże obronne i nowe budynki
gospodarcze, i krok po kroku zaczęto przebudowywać warownię w stylu
renesansowym. Niestety niektórzy z Szafrańców traktowali zamek jako świetny
punkt do przeprowadzania napadów na przejeżdżających przez Dolinę Prądnika
kupców… Prawnuk pierwszego z Szafrańców został za to ścięty na Wawelu.
Podczas potopu szwedzkiego zamek został zniszczony, a pięćdziesiąt lat później strawił go pożar… Za odbudowę zabrała się rodzina Wielopolskich w 1768 roku. Jan Mieroszewski kupując od Wielopolskich
zamek w 1842 roku postanowił stworzyć w nim coś na kształt muzeum, gromadząc w
jego wnętrzach liczne dzieła sztuki. Niestety w wyniku kolejnego pożaru z 1850
roku zniszczeniu uległa najstarsza część zamku, a trzy lata później zawaliła
się wieża na skale Dorotka, niszcząc sąsiednie zabudowania… Po kolejnym pożarze
Sebastian Mieroszewski częściowo odbudował zamek, dobudowano wówczas wieżyczki
do bastionów… Niestety jego syn, znany z hulaszczego trybu życia, roztrwonił
cały rodzinny majątek, sprzedając zamek Michałowi Wilczynskiemu, a ten z kolei
odsprzedał go Serafinowi Chmurskiemu… z ręki do ręki… Niestety w zadłużenie
Serafina było tak duże, że w 1902 roku zamek trafił na licytację… Powstało wówczas
Towarzystwo Akcyjne Pieskowa Skała, które dzięki otrzymanym funduszom wykupiło
zamek.
Po drugiej wojnie światowej, właścicielem Pieskowej
Skały stał się Skarb Państwa i po generalnej renowacji z lat 1950-1963 stał się
on oddziałem państwowych zbiorów sztuki na Wawelu…
Pieskowa Skała... Na wysokiej skale wznosi się zamek... |
Pieskowa Skała... zamek wchodzący w skład systemu obronnego Orlich Gniazd
Dziedziniec zamkowy... |
Pieskowa Skała
Będąc na zamku w Pieskowej Skale obowiązkowo trzeba
podejść pod znajdującą się w niedalekim sąsiedztwie 25-metrową skałę wapienną zwaną
Maczugą Herkulesa. Nazwa ta pochodzi od kształtu skały, ale na przestrzeni
wieków nadawano jej różne nazwy.
Maczuga Herkulesa...
ZAMEK W GRODZISKU
Pomiędzy Pieskową Skałą a Ojcowem w Grodzisku koło Skały, na ruinach zamku powstała Pustelnia bł. Salomei.
Już około 1228 roku na tej stromej skale Henryk Brodaty zbudował gród obronny.
Niedługo potem, w trakcie walk o krakowski tron, został zniszczony przez
Konrada Mazowieckiego. W 1257 roku
Bolesław Wstydliwy przekazał Grodzisko w ręce zakonu klarysek, które na ruinach
obronnego grodu założyły murowany zamek w którym mieścił się klasztor i
kaplicę. Przełożoną klarysek została siostra Bolesława – Salomea.
Zakon 1320
roku opuścił Grodzisko i przeniósł się do Krakowa. Niestety nie remontowany
popadał w coraz większą ruinę. Dopiero w 1642 r zdecydowano się odbudować część
sakralną założenia i nazwać ją Pustelnią bł. Salomei, która wg legendy
mieszkała samotnie tu przez osiem lat… Dziś możemy zwiedzać niewielki barokowy
kościółek, niewielki dziedziniec ze stojącym pośrodku obeliskiem oraz zespół
grot – kaplic.
Grodzisko koło Skały... Kiedyś stał tu murowany zamek... dziś pozostał urokliwy kościółek... |
Pustelnia bł. Salomei... W tle pamiątkowy obelisk...
ZAMEK W OJCOWIE
W Ojcowie w centrum miejscowości znajduje się wzniesiony
przez Kazimierza Wielkiego w II połowie XIV wieku, warowny zamek. Do naszych
czasów zachowały się jedynie jego ruiny… studia… resztki grubych murów… brama
wjazdowa… tyle możemy zwiedzić…
Zamek w Ojcowie często zmieniał właścicieli, wśród
nich wymienić należy przede wszystkim rodzinę Szafrańców, Mężyków,
Wodzisławskich, Bonerów czy Tęczyńkich… Po roku 1536 warownia przeszła we
władanie Bony Sforzy, która po dwudziestu latach przekazała go Mikołajowi
Płazie herbu Topór. Następnie warownia trafiła w ręce rodziny Myszkowskich.
W 1619 roku Aleksander Myszkowski sprzedał zrujnowany zamek Mikołajowi
Korycińskiemu z Pilicy, który wyremontował jego wnętrza. Z literatury wiadomo,
że Szwedzi nie zniszczyli Ojcowa w czasie Potopu szwedzkiego, budowla służyła
im jako magazyn broni…
Kolejny wiek i kolejne zmiany personalne… Najpierw
starostwo ojcowskie było we władaniu Warszyckich, później Męcińskich, Łubieńskich,
a od 1756 roku Załuskich… XIX wiek również nie był łaskawy dla starodawnych
murów… Nieremontowany zamek popada w coraz większą ruinę, a w 1829 roku część
murów zostaje rozebrana bowiem groziły zawaleniem…
Dopiero w latach osiemdziesiątych XX wieku podjęto
się renowacji wieży, w której dziś możemy oglądać wystawę poświęconą historii
zamku…
Pozostałości zamku w Ojcowie...
Nikłe pozostałości murów ojcowskiego zamku... |
W oddali na wysokiej skarpie... zamek w Ojcowie... |
ZAMEK W KORZKWI
Historia tego niewielkiego zamku sięga XIV wieku,
kiedy to Jan z Syrokomli zakupił wzgórze Korzkiew i wybudował na nim obronną
wieżę. W XV wieku, kiedy właścicielami była rodzina Jordanów budowla została
przebudowana. Zamek następnie znajdował się w rękach Wesslów i Wodzickich.
Niestety od XIX wieku zaczął popadać w ruinę… Od 1997 roku nowym właścicielem warowni został
Jerzy Donimirski, który po dokonaniu generalnego remontu urządził w jej
wnętrzach hotel i restaurację.
ZAMEK W RUDNIE
Na najwyższym wzgórzu Garbu Tenczyńskiego 411 m
n.p.m., na szczycie góry która kiedyś była wulkanem mieszczą się ruiny jednego
z największych zamków Małopolski - Zamku w Rudnie. Rezydował tu jeden z najbardziej wpływowych
polskich rodów – Tęczyńscy, stąd też nazwa zamku…
Pierwszy drewniany zamek zbudował około 1319 roku
kasztelan Nawój z Morawicy, który też wybudował największą na zamku wieżę
nazywaną do dziś „Nawojową Wieżą”. Jego syn Jędrzej podjął się budowy
murowanego zamku, po czym przyjął nazwisko Tęczyński… Ponoć w tamtym okresie
warownia służyła królowi Władysławowi Jagielle za więzienie, bowiem
przetrzymywano w niej jeńców krzyżackich, których pojmano w czasie bitwy pod
Grunwaldem… Z biegiem czasu ród Tęczyńskich obrastał w siłę i
nowe ziemie… W ich posiadaniu znajdowało się 45 miejscowości… W Rudnie gościły
takie sławne nazwiska jak Mikołaj Rej, Jan Kochanowski. Na przestrzeni lat, a
właściwie wieków budowla znacznie się rozrosła… Pod zamkiem rozciągały się
winnice i ogrody… Wszystko wzięło w łeb podczas Potopu Szwedzkiego… Szwedzi
omamieni wizją ogromnego skarbu który rzekomo miał znajdować się na zamku,
opanowali go i ograbili ze
wszystkiego co cenne.
Ponieważ ostatni z rodu Tęczyńskich zmarł
bezpotomnie, zamek zaczął wielokrotnie zmieniać właścicieli. Począwszy od
Sieniawskich, przez Czartoryskich czy Lubomirskich… Od 1816 roku stał się
własnością rodu Potockich i taki stan posiadania trwał aż do wybuchu II wojny
światowej. Na początku XXI wieku zamek popadł w ruinę.
Rozległe ruiny zamku Tenczyn lub Tęczyn w Rudnie...
Droga pomiędzy murami tenczyńskiego zamku...
Zamek w Rudnie... w blasku zachodzącego słońca... |
Dziedziniec zamkowy... |
ZAMEK W NOWYM WIŚNICZU
Wnętrza zamkowe... Nowy Wiśnicz...
Zamek w Dębnie... Obecnie siedziba oddziału Muzeum w Tarnowie
Pozostałości po zamku w Melsztynie... zachowane jako tzw. trwała ruina...
Wewnątrz renesansowych fortyfikacji...
ZAMEK W KRAKOWIE
Zamek w Nowym Wiśniczu wybudowany został w XIV wieku
przez Jana Kmitę – szlachcica polskiego herbu Szreniawa. Była to warownia z
jedną wieżą, dopiero syn Jana – Piotr dokonał przebudowy przekształcając ją w
czteroskrzydłowy gotycki zamek. Potomkami Kmitów była rodzina Barzów, jednak
nie mogąc spłacić zaciągniętych pożyczek byli oni zmuszeni w 1593 roku
sprzedać posiadłość. Nowymi właścicielami została znana rodzina Lubomirskich.
Za ich panowania zamek nabrał barokowego charakteru.
W czasie potopu szwedzkiego zamek
poddał się bez walki – zabrakło dowódcy, który byłby w stanie odeprzeć atak,
lub choćby spróbować… Szwedzi rozkradli wszystkie cenne przedmioty, a
zabudowania zniszczyli. Żaden z kolejnych właścicieli a byli nimi min. Potoccy
czy Zamoyscy nie podjęli się odrestaurowania murów po najeździe szwedzkim.
Dopiero na początku XX wieku w zamku wykupionym przez Zjednoczenie Rodowe
Lubomirskich, rozpoczęto prace remontowe. Jednak na skutek działań II wojny
światowej zaniechano prac… Wiadomo, że po wojnie zamek stał się własnością
Skarbu Państwa…W chwili obecnej zamek należy do
gminy Nowy Wiśnicz.
Zamek w Nowym Wiśniczu... Póki co zamknięty na cztery spusty... |
Zamek w Nowym Wiśniczu... |
Jeden z panujących zażyczył sobie w swojej komnacie namiastkę nieba... |
ZAMEK W DĘBNIE
Dębno… Niewielki zamek wzniesiony
w latach 1470 – 1480 przez Jakuba z Dębna – kanclerza wielkiego koronnego…
Wcześniej w tym miejscu istniała drewniana warownia otoczona fosą.
Na przestrzeni wieków zamek był
wielokrotnie remontowany i przebudowywany przez kolejnych właścicieli a byli nimi min. rodzina Tarłów, Lanckorońskich, Rudnickich… Obecnie mieści się tu oddział Muzeum
Okręgowego w Tarnowie.
Dębno... niewielki zamek z XV wieku
ZAMEK W MELSZTYNIE
Budowę zamku w Melsztynie zapoczątkował
kasztelan krakowski Spycymir herbu Leliwa w 1347 roku. Na zamku tym swoją
siedzibę miał jeden z najpotężniejszych rodów – Melsztyńscy, którzy rezydowali
w nim do początków XVI wieku. W 1511 roku Jan Melsztyński sprzedał zabudowania
zamkowe kasztelanowi Mikołajowi Jordanowi z Myślenic. Oczywiście nie trzeba
było długo czekać aby nowy właściciel zaczął przebudowywać zamek – na ówczesną
modę czyli w stylu renesansowym. Wybudowany w tamtym okresie obronny mur ze
strzelnicami zachował się po dziś dzień. W wyniku układów małżeńskich zamek
staje się własnością rodu Tarłów (córki Jordanów upatrzyły sobie na mężów
Tarłów).
W 1744 roku zamek przechodzi na
własność siostrzeńców generała wojsk koronnych Kazimierza Poniatowskiego –
Stasia i Maćka Lanckorońskich.
Zamek został zniszczony przez
wojska rosyjskie w czasie konfederacji barskiej w 1770 roku. Od tego czasu
pozostaje w ruinie… W XIX wieku miejscowi chłopi wykorzystują mury zamkowe jako
budulec swoich domów, a i księża nie próżnują i ze zgromadzonych materiałów
budują kościół w Domosławicach. Dobrze, że w 1848 roku władze austriackie
zakazały dalszej rozbiórki bo teraz byśmy tu nie stali. Tylko dzięki staraniom
Karola Lanckorońskiego pozostałości zamku zostały w latach 1879 Od 2008 roku zamek jest
własnością gminy Zakliczyn co umożliwiło zabezpieczenie go przed dalszym rozkładem…
Ruiny zamku w Melsztynie... |
Resztki obronnego renesansowego muru zachowały się po dziś dzień... |
ZAMEK W CZCHOWIE
Zamek w Czchowie wybudowany został w XIII wieku z rozkazu
króla Wacława II i miał za zadanie ochraniać szlak handlowy biegnący wzdłuż
Dunajca. Pierwotnie w tym miejscu znajdowała się wieża obronna, zabudowania
zamkowe powstały później… Do czasów obecnych zachowała się jedynie wieża i
nieliczne fundamenty murów. Dzieje zamku również nie są do końca poznane…
W zachowanej wieży w XVIII wieku
mieściło się więzienie, jednak po I rozbiorze Polski szybko je zlikwidowano. W
1993 roku powstał Społeczny Komitet Renowacji Ruin Baszty, którego głównym
zadaniem miała być rekonstrukcja niektórych pomieszczeń zamku…
Zamek w Czchowie... Pozostała wieża i niewielkie resztki murów...
ZAMEK W ROŻNOWIE
Zamek w Rożnowie to tak naprawdę cały kompleks zabytkowych obiektów nad
Dunajcem, które obejmują zarówno ruiny zamku jak i renesansowe
fortyfikacje
czyli zamek górny i zamek dolny.
Zamek powstał w XIV wieku wybudowany przez
rodzinę Rożen herbu Gryf w miejscu dawnej strażnicy. Ciekawostką jest fakt, że
w 1426 roku zamek znajduje się w posiadaniu sławnego rycerza polskiego Zawiszy
Czarnego, a później do jego potomków. Za panowania rodu Tarnowskich zamek
zaczyna popadać w ruinę. Obecnie zachowały się jedynie fragmenty murów…
Nieopodal
zamku górnego znajdują się fortyfikacje renesansowe składające się z kamiennego
bastionu, budynku bramnego oraz muru kurtynowego zamykającego dziedziniec.
Budowę fortyfikacji zapoczątkował Jan Tarnowski – prawnuk Zawiszy Czarnego.
Forteca ta miała być przykładem najnowocześniej fortyfikacji w Polsce, jednak
nie została ukończona.
Zamek w Rożnowie... |
Wewnątrz renesansowych fortyfikacji...
Niedokończone fortyfikacje na zamku dolnym w Rożnowie |
ZAMEK W RABSZTYNIE
Drewniana warownia istniała na wzgórzu w Rabsztynie już w XIII wieku i
zarządzana była przez ród Toporczyków. Murowany zamek wzniósł Kazimierz Wielki,
a po jego śmierci przeszedł w ręce prywatne jako spłata długów… W tamtych
czasach budowla składała się zaledwie z wieży i budynku mieszkalnego , którego
pozostałości możemy dziś oglądać.
Pod koniec XIV wieku z woli króla nowym właścicielem zamku
zostaje Spytek Melsztyński herbu Leliwa. Za dokonanie napadu na radę królewską
w 1439 roku potomek Spytka został zabity a jego majątek przeszedł na własność
Skarbu Państwa, by jako wiano Jadwigi z Księża przejść na własność Tęczyńskich.
Za ich panowania zamek został wyremontowany i wzmocniony pod kątem obronnym. Z
czasem zabudowania zamkowe zaczęły zajmować całe wzgórze…Kolejni starości rabsztyńscy – Mikołaj Wolski a następnie
marszałek wielki koronny Zygmunt Myszkowski rozbudowali rabsztyńską twierdzę do
rozmiarów rezydencji magnackiej. U stóp zamku powstał wówczas pałac zwany
zamkiem dolnym z czterdziestoma bogato wyposażonymi pokojami.
Niestety historia lubi się powtarzać… I tym razem wycofujące
się wojska szwedzkie zniszczyły i splądrowały zamek – nigdy go już nie
odbudowano… W XIX wieku basztę oraz mury zamku dolnego, poszukiwacze
skarbów wysadzili w powietrze… W chwili obecnej trwają prace rekonstrukcyjne głównie bramy
głównej oraz wieży strażniczej.
Ruiny zamku w Rabsztynie |
Ruiny zamku w Rabsztynie... |
Odrestaurowany częściowo budynek wraz z główną bramą... |
Aktualizacja z 2021 r. |
ZAMEK W BYDLINIE
Zamek powstał w XIV wieku, a jego
pierwszym właścicielem był syn Niemierzy z Gołczy. Przez niespełna dwa stulecia
warownia pełniła funkcję obronne i miała
ze dwudziestu właścicieli. W XVI wieku zamek przeszedł na własność rodziny
Firlejów, którzy przekształcili go w kościół katolicki, choć przez dwadzieścia
lat pełnił rolę zboru ariańskiego. Arianie odrzucali doktrynę o trójcy świętej
i przez to byli prześladowani przez
katolicką inkwizycję. W 1594 roku syn Jana – Mikołaj Firlej ponownie
przekształcił zamek w kościół katolicki pw. Świętego Krzyża.
Zamek, a w zasadzie Kościół,
został zburzony przez Szwedów, podczas ich marszu na Częstochowę. Pomimo
odbudowy przez rodzinę Męcińskich, pod koniec XVIII wieku zaczął stopniowo
popadać w ruinę.
ZAMEK W BABICACH
Zanim na wzgórzu w Babicach powstał murowana
twierdza, istniała tu drewniana warownia wybudowana przez biskupa Jana
Prandota. Pod koniec XIII wieku murowane zabudowania wzniósł biskup krakowski
Jan Muskata – zagorzały przeciwnik księcia, a późniejszego króla - Władysława
Łokietka. Niejednokrotnie zamek musiał stawić opór napierającym ze wszystkich
stron rycerzom, dlatego duży nacisk kładziono na udoskonalanie jego właściwości
obronnych.
Po objęciu tronu polskiego przez
Kazimierza Wielkiego, zamek pełnił funkcję twierdzy przygranicznej. W XIV i XV
wieku zamek niejednokrotnie przebudowywano, a do głównych inicjatorów zmian
zalicza się biskupa Wojciecha Jastrzęba i Zbigniewa Oleśnickiego, których
tarcze herbowe możemy zaobserwować na ścianach dziedzińca zamkowego.
Oprócz funkcji rezydencjonalnej
biskupów krakowskich oraz obronnej, w XV wieku przypisano jeszcze warowni jedną:
wybudowano w niej więzienie dla duchownych. Niestety z biegiem lat zabudowania
mieszkalne zaczynały być przestarzałe, zdaniem biskupów nie mogły więc spełniać
funkcji barokowej rezydencji. Nieopodal zamku wybudowali więc nowy dwór, który
miał spełniać wymaganą funkcję reprezentacyjną…
Zamek Lipowiec pomimo swojego położenia
nie był przystosowany do obrony przed armią szwedzką. Szwedzi zajęli zamek w
1655 roku i zaadaptowali pomieszczenia na kwaterę główną. Przebywali w nim
przez dwa kolejne lata, a 1657 roku spalili wszystko na odchodne…
Dopiero w XVIII wieku biskup
krakowski Konstanty Szaniawski podjął decyzję o odbudowie zamku i
przystosowanie go dla duchownych jako tzw. „domu poprawy”. Efekty tych prac możemy
obserwować po dziś , bowiem od tamtej pory nie dokonano żadnych przebudowań. Niestety pożar z 1800 roku
pochłonął znaczną część dachu, a zamek zaczyna popadać w ruinę… Dopiero w
latach pięćdziesiątych XX wieku postanowiono zachować obiekt jako tzw. trwała
ruina dokonując tym samym niezbędnych prac konserwatorskich.
Zamek Biskupi w Babicach... |
Zamek biskupi w Babicach
Wnętrza Zamku Lipowiec w Babicach
ZAMEK W BIAŁYM KOŚCIELE
Niewiele wiadomo o budowli jaka istniała niegdyś w Białym Kościele. Z uwagi na położenie musiał to być niewielki obiekt,
głównie mieszkalny, z niewielką wieżą obronną. Cała skała była dodatkowo
otoczona fosą i wałem ziemnym.
Powstanie budowli datuje się na
początek XIV wieku przez ówczesnych dziedziców Białego Kościoła. Jednak zamek
nie długo służył właścicielom – po pięćdziesięciu latach przenieśli się oni do
zamku w Korzkwi. Pewnie powodem podjęcia takiej decyzji było również osunięcie
się całej północnej i zachodniej części skały.
Pamiątkową tablica informująca o przebiegu dawnych granic... |
Skała zwana Zamczyskiem, na niej znajdują się pozostałości zamku... |
Pierwsze obiekty murowane na
Wzgórzu Wawelskim pojawiły się już ponoć w
XI wieku, a zamek obronny wybudowano na przełomie XI i XII wieku co
miało związek z przeniesieniem stolicy do Krakowa.
Za
panowania Władysława Łokietka zamek
został rozbudowany, obok wciąż obecnych drewnianych konstrukcji powstało
dużo
mniejszych budynków i tzw. Wieża Łokietkowa. Z kolei Kazimierz Wielki -
ten od przemienienia Polski drewnianej w murowaną potęgę:-) zapragnął
aby zamek pełnił funkcję rezydencji monarszej, znikły więc zabudowania
drewniane, a
całość nabrała „europejskiego” kształtu.
Pod koniec XV wieku Wawel został
zniszczony przez pożar. Jego odbudowy w stylu renesansowym podjął się król
Aleksander Jagiellończyk, który na tę okoliczność kazał sprowadzić najlepszych
architektów zarówno z kraju jak i Europy. Po kolejnym pożarze z 1595 roku
Zygmunt III Waza zatrudnił do odbudowy artystów z Włoch, którzy nadali
zabudowaniom wystrój barokowy. Mimo tym zabiegom, jedenaście lat później Król
razem z całą świtą, przenosi się na Zamek Królewski w Warszawie.
Wojska szwedzkie podczas słynnego
potopu nie oszczędziły rezydencji królewskiej. Zamek zniszczono i ograbiono ze
wszystkiego co cenne… Pomimo zaangażowania się w rekonstrukcję obiektu samego
króla Jana III Sobieskiego, Szwedzi którzy ponownie zajęli Wzgórze Wawelskie,
podpalili budynek… Pożar gaszono tydzień więc nie trudno się domyślić jakie
zniszczenia musiał wywołać…
Pierwszym inicjatorem odbudowania
zamku był biskup krakowski Konstanty Felicjan Szaniawski, położono wówczas nowy
dach. Jednak dokładnej rekonstrukcji poddano obiekt w 1787 roku specjalnie na
przyjazd króla Stanisława Augusta Poniatowskiego - modne było wtedy budowanie w
stylu klasycystycznym…
W trakcie rozbiorów Kraków
znalazł się pod zaborem austriackim, a siedziba królów stała się koszarami dla
wojsk zaborcy… Jak nietrudno się domyślić cała "królewskość" poszła w piach -Wawel został pozbawiony renesansowych i
barokowych detali architektonicznych…Ale nie tylko austriacy sobie pofolgowali ze zmianami - podczas okupacji niemieckiej
gniazdko mieszkalne uwinął sobie na zamku generalny gubernator Hans Frank,
który również dokonał wielu przeróbek – niekoniecznie trafnych…
Po II światowej wojnie zaczęto gromadzić na
Wawelu dzieła sztuki, część kupiono, część została ofiarowana. Wnętrza zamkowe
poddano renowacji starając się przywrócić im dawny renesansowy i barokowy
wygląd zatarty przez wojska austriackie. Obecnie zamek pełni funkcję
muzeum o charakterze rezydencji historycznej.
Zamek Królewski na Wawelu. |
Dziedziniec zamkowy... |
Widok ze Wzgórza Wawelskiego na Wisłę... |
Wawel... Po prawej wieża zwana "Kurzą Stopką" |
Pierwsza strażnica we Frydmanie powstała w XIV wieku z inicjatywy rodziny Berzewiczych. W 1589 roku ziemie frydmańskie zostają sprzedane węgierskiemu władcy tych okolic - Jerzemu Horwathowi, który strażnicę przekształca w obronny kaszel. Rodzina Horwathów pozostaje właścicielami Frydmanu do 1857 r., następnie ziemie te stają się własnością rodziny Salomonów, a później Noworolskich. Budowla była już wtedy zaniedbana i straciła swój zabytkowy charakter. W chwili obecnej dwór pozostaje w rękach prywatnych, nie ma do niego wstępu - gospodarcze zabudowania dworskie zostały rozebrane, a niewielkie wały i fosa zostały ogrodzone betonowym murem.
Dwór obronny w Frydmanie |
ZAMEK W NOWYM SĄCZU
Zamek
w Nowy Sączu został wzniesiony przez samego króla Kazimierza Wielkiego w
połowie XIV wieku. Służył on jako siedziba kasztelanii, starostwa czy urzędu
grodzkiego, wielokrotnie gościł polskich monarchów… Zniszczenia
spowodowane najazdem Szwedów, liczne pożary i kryzys gospodarczy z XVII wieku
spowodowały, że zamek zaczął popadać w ruinę. W czasie panowania Austriaków,
ówczesne władze częściowo odrestaurowały zamek by w jego wnętrzach stworzyć
komisariat policji, jednak potężna powódź z 1813 roku podmyła skarpę w wyniku
czego do Dunajca osunęło się całe zachodnie skrzydło budowli. W późniejszych
latach tereny zamkowe zaadaptowano na magazyny wojskowe, koszary i więzienie.
Po
odzyskaniu przez Polskę niepodległości miasto podjęło się prac konserwatorskich,
w wyniku których w 1938 roku otwarto na zamku Muzeum Ziemi Sądeckiej. Dobra
passa nie trwała długo… siedem lat później na skutek wybuchu amunicji zamek
ulega całkowitemu zniszczeniu. Po wojnie wyremontowano Basztę Kowalską oraz
fragment murów obwodowych, które zachowały się do dnia dzisiejszego. Obecnie na
terenie ruin znajduje się park miejski, w którym w ten najgorętszy dzień lata
można zaznać trochę ochłody.
Zamek w Nowym Sączu... |
ZAMEK W WYTRZYSZCZCE
Zrekonstruowany
zamek Tropsztyn jest atrakcją turystyczną okolicy. Wzniesiony na
stromym półwyspie otoczony rzekami Dunajca powstał na początku XIII wieku z
inicjatywy rodu Ośmiorogów. Jego głównym zadaniem była obrona przebiegającego
tędy szlaku handlowego na Węgry. Kilkakrotnie zmieniał właścicieli, a pod
koniec XVI wieku osiedlili się w nim rozbójnicy. Właściciele pobliskiego Rożnowa
odbili zamek z rąk rozbójników tym samym doprowadzając go do ruiny.
W
XVIII wieku potomek właścicieli zamku w Niedzicy, Sebastian Berzewiczy wyjechał
do Peru, gdzie poślubił Inkaską Indiankę. Były to czasy najazdów Hiszpanów na
ziemię Inków, dlatego razem ze swoim wnukiem Unkasem, który przyjął polskie
imię i nazwisko – Antoni Benesz , Sebastian zagrabił znaczną część
królewskiego skarbu Inków i uciekł do Europy. Skarb został ukryty… Legenda
głosi jednak, że na skarbie tym ciąży klątwa, która dotknie każdego kto będzie
chciał go odnaleźć… Zakaz złamał prawnuk Antoniego Benesza, który w 1946
r. odnalazł na zamku w Niedzicy inkaski dokument wg. którego skarb miałby
znajdować się właśnie na zamku w Tropsztynie. Sześcioletni okres poszukiwania
skarbu przerwała tragiczna śmierć Antoniego.
W
1990 roku potomkowie Benesza odkupili zamek i powołali Fundację Odbudowy Zamku
Tropsztyn. Zamek zrekonstruowano w najdrobniejszych szczegółach…
Zamek Tropsztyn zrekonstruowano od podstaw... |
Dziedziniec... |
DWÓR OBRONNY W JEŻOWIE
Dwór
obronny w Jeżowie jest ponoć jednym z najlepiej zachowanych obronnych dworów
renesansowych w Polsce. Budowę dworu
rozpoczęli Jeżowscy herbu Strzemię w 1525 r. Później wielokrotnie zmieniał
właścicieli, byli oni jednak ze sobą spokrewnieni. Po II wojnie światowej
niezamieszkały dwór zaczął popadać w ruinę. W latach 60-tych XX wieku budynek
poddano renowacji i zaadaptowano na Zespół Szkół Plastycznych. Przechadzając
się wkoło budynku można podziwiać prace wychowanków szkoły. Odbywają się tu
również ogólnopolskie plenery malarskie amatorów jak i profesjonalistów.
Dwór obronny w Jeżowie |
"Gdi Pan Bog Snami Wsytko Miecz Bedżiemy"... |
DWÓR OBRONNY W SZYMBARKU
W miejscowości Szymbark, znajduje się dawna siedziba rodu Gładyszów –
kasztel z XVI wieku. Dwór wybudowano na skarpie nad rzeką Ropą, a obronnego
charakteru miały nadawać mu strzelnice umieszczone na wysokości strychu.
Kasztel zamieszkany był przez wielkie rody do końca XVIII wieku. Później
umieszczono w nim gorzelnię i magazyn zbożowy, a również coś na wzór schowka,
gdzie przetrzymywano niepotrzebne sprzęty. Po II wojnie światowej zrujnowany
dwór stał się własnością państwa. Przez pól wieku trwała jego odbudowa… Dopiero
od 2011 roku budynek funkcjonuje jako Ośrodek Konferencyjno – Wystawienniczy
„Kasztel w Szymbarku”.
Dwór obronny w Szymbarku... |
We wnętrzach Dworu znajduje się muzeum |
Szymbark |
ZAMEK W MUSZYNIE
W Muszynie na stromym wzgórzu zwanym Basztą, otoczony wodami Popradu,
Szczawnika i Muszynki, znajduje się czternastowieczny zamek. Miał on za zadanie
bronić granicy polsko-węgierskiej i szlaków handlowych oraz pełnić funkcję
komory celnej. Warownia była rezydencją tzw. biskupiego „państwa muszyńskiego”
aż do 1474 roku, kiedy to podczas najazdu na Polskę króla węgierskiego Macieja
Korwina, została doszczętnie zniszczona. Zamek został odbudowany przez Węgrów w
stylu renesansowym, a jego znaczenie obronne znacznie zmalało. W czasach rozbiorów,
do całkowitej degradacji zamku przyczynili się kamieniarze włoscy, którzy
postanowili wysadzić część murów zamkowych w poszukiwaniu legendarnych skarbów.
Do naszych czasów przetrwały nikłe fragmenty murów. Parafianie, niczym w
słynnym Rio, w 1979 r. umieścili na najwyższym punkcie wzniesienia świętą
figurę…
Pozostałości zamku w Muszynie... |
Muszyna |
ZAMEK W RYTRZE
Zamek
w Rytrze położony jest na wysokim wzgórzu 463 m.n.p.m. na prawym brzegu rzeki
Poprad. Powstał na przełomie XIII i XIV wieku jednak brak w literaturze
informacji na temat jego fundatora. Wiadomo za to, że w XV wieku zamek w Rytrze
stanowił rezydencję starostów sądeckich i został wówczas przebudowany.
W
XVI wieku administratorem budowli został Piotr Kmita, wkrótce potem zamek
zaczął popadać w ruinę. Do naszych czasów zachowały się ruiny budynku
mieszkalnego, resztki murów, oraz pozostałości wieży.
Rytro |
Ruiny zamku w Rytrze |
ZAMEK W KSIĄŻU WIELKIM
Zamek w Książu Wielkim został zbudowany w latach 1585-1589 na
zlecenie biskupa krakowskiego Piotra Myszkowskiego. Na początku XVIII wieku
przeszedł w posiadanie rodu Wielkopolskich, którzy przebudowali go w barokowym
stylu. Po zniszczeniach z okresu drugiej wojny
światowej zamek wyremontowano, a w roku 1949 w umieszczono w nim szkołę. Obecnie w budynku mieści się Zespół
Szkół Rolniczych.
ZAMEK W NIEPOŁOMNICACH
Zamek w Niepołomnicach został
wybudowany z rozkazu Kazimierza Wielkiego w połowie XIV wieku i miał pełnić
funkcje obronne. Za panowania kolejnych władców na zamku odbywały się zjazdy
konne. Pierwszej poważnej przebudowy dokonał Zygmunt I Stary nadając budowli
formę czworoboku z wewnętrznym dziedzińcem. Po pożarze z 1550 r. który poważnie
uszkodził zamkowe mury, obecnie panujący Zygmunt August odbudował i tym samym
przebudował budowlę. Z kolei zasługą królowej Bony były ogrody włoskie
usytuowane przy południowym skrzydle.
Okres
świetności zakończył się, jak nie trudno się domyślić, wraz z najazdem Szwedów
w 1655 r. Zamek zamieniono na magazyn żywności, ograbiono i zniszczono.
Kolejnych zniszczeń dokonali Austriacy po pierwszym rozbiorze Polski. W czasie
II wojny światowej zamek przeszedł w ręce niemieckie i stopniowo popadał w
coraz większą ruinę. Dopiero w od 1991 roku kiedy stał się własnością gminy
rozpoczęto prace remontowe. Obecnie
zamek zaadaptowany został na hotel i centrum konferencyjne, organizowane są tu
przeróżne koncerty, spektakle, pokazy.
Zamek w Niepołomicach |
ZAMEK W BOCHNI
O zamku
żupnym w Bochni mówić jak o perełce architektonicznej to byłaby lekka przesada,
skoro jednak zdecydowaliśmy się zwiedzać wszystkie tego typu budowle to
zawitaliśmy i tutaj. Budowla ta od samego początku była siedzibą tzw. podżupków
miejscowej kopalni soli. Drewniany dwór przebudował oczywiście nie kto inny jak
sam Kazimierz Wielki, połączenie zamku z murami miejskimi stanowił mocny punkt
obronny miasta. W 1785 roku Austriacy przekształcili wnętrza zamkowe na
mieszkania urzędników, a sto lat później rozebrano baszty, średniowieczne mury
i wieżę. W chwili obecnej stan budowli nie pozwala na jakiekolwiek zwiedzanie.
Zamek żupny w Bochni |
DWÓR OBRONNY W WIERUSZYCACH
Dwór został
wzniesiony w połowie XV wieku przez ród Wieruskich herbu Szreniawa, którzy
otrzymali te tereny za zasługi od Władysława Łokietka. Już w XVI wieku dokonano
pierwszej przebudowy dworu. W XVIII wieku Wieruszyce przeszły na własność
Ołtarzewskich, a w XIX w fortalicjum było wykorzystywane jako spichlerz. Do II
wojny światowej dwór jeszcze dwukrotnie zmieniał właścicieli. W 1970 roku
zniszczony budynek został częściowo wyremontowany ze środków państwowych. W
1981 roku właścicielem stała się osoba prywatna i tak naprawdę dopiero teraz
odzyskuje swoją świetność.
Zameczek w Wieruszycach |
ZAMEK W WIELICZCE
Wieliczka
słynie głównie z kopalni soli, ale warto też zajrzeć na zamek, który był dawną
siedzibą zarządu kopalń Wieliczki i Bochni. Budowę zamku zapoczątkował w XIII
wieku książę Henryk IV Probus, ale prawdziwy rozwój zamku i miasta miał miejsce
za panowania Kazimierza Wielkiego. Dwa wielkie pożary w XV wieku wymusiły
przebudowę zamku, wybudowano północne skrzydło nazwane Domem Żupnym i ulokowano
w nim mieszkania dla urzędników, kaplicę oraz więzienie. Sto lat później zamek
nabiera renesansowych kształtów.
Kolejne lata
to czas wielkich pożarów, oblężeń, wojen, które w znaczący sposób przyczyniły
się do powolnego upadku królewskiego zamku pod względem gospodarczym i
politycznym. Pod koniec II wojny światowej budowla została niemal całkowicie
zniszczona i straszyła okolicznych mieszkańców aż do roku 1976 kiedy to rozpoczęto
jej rekonstrukcję. Obecnie zamek pełni funkcje muzealne.
Zamek w Wieliczce |
ZAMEK W ŁOBZOWIE
Historia zamku w Łobzowie
rozpoczyna się w XIV wieku za panowania Kazimierza Wielkiego, kiedy to król
przy trakcie handlowym postanowił wznieść budynek mieszkalno-obronnym. Pełnić
miał on również funkcję letniej rezydencji królewskiej, ale według legend
zamieszkiwały w nim kochanki króla… Za panowania Stefana Batorego zamek został
przekształcony w pałac. Kolejni władcy i kolejne przebudowy, ponoć pałac w
Łobzowie budził zachwyt wśród mieszkańców i przyjezdnych. Po zniszczeniach
jakich dokonały wojska szwedzkie, przyszła kolej na wojska austriackie. Obecnie
w budynku mieści się Politechnika Krakowska – wydział Architektury i Fizyki
dlatego dostęp do jego wnętrz jest mocno ograniczony – no chyba, że akurat jest
się studentem.
Zamek w Łobzowie |
Zamek w Barwałdzie Górnym położony jest na szczycie góry Żar
(527 m n.p.m.) nazywanej również Zamczyskiem lub Górą Włodkową. Podejście na
zamek nie jest strome, ale wyjątkowo długie.
Zamek
powstał w XIV wieku z inicjatywy księcia oświęcimskiego Jana I Scholastyka,
później zamek przeszedł w ręce rodu Komorowskich. W drugiej połowie XV wieku
zamek został zniszczony przez wojska Kazimierza Jagiellończyka, ponieważ
ówcześni właściciele byli sprzymierzeńcami Węgier, a tym samym sprzymierzeńcami
zakonu krzyżackiego. Warownia została zrównana z ziemią.
Do czasów
obecnych na szczycie góry Żar zachowały się pozostałości wału ziemnego i fosy
oraz resztki murów.
Pozostałości po zamku w Barwałdzie Górnym |
ZAMEK W MYŚLENICACH
ZAMEK W KROŚCIENKU
Zamek Trzewlin w Wielkiej Wsi powstał w XIV wieku na szczycie Panieńskiej Góry. Początkowo
budowla należała do rodu Białoniów herbu Rawicz. Później zamek
przeszedł w ręce Wielowieyskich herbu Półkozic. W XVI I wieku zamek
popadł w ruinę, a po wojnie polsko-szwedzkiej został rozebrany przez
mieszkańców. Do czasów obecnych zachowały się jedynie ślady fosy oraz
niewielkie fragmenty murów.
W Myślenicach na prawym brzegu
Raby – na górze Uklejna (380 m n.p.m.), znajdują się nikłe pozostałości po
starodawnym zamku.
Na podstawie
badań archeologicznych datuje się powstanie zamku na XIII wiek. Wiadomo za to,
że stała tu kiedyś potężna wieża, która została wysadzona w powietrze. Jej
odłamki leżą rozrzucone na stokach góry, porośnięte drzewami. Zamek znajdowała
się w ruinie już w XVI wieku, ale okoliczności jego zniszczenia nie są znane.
Pozostałości po zamku w Myślenicach |
ZAMEK W KROŚCIENKU
Zamek
Pieniński wzniesiono w zasadzie kilkadziesiąt metrów poniżej samego
szczytu na wysokości 750 m n.p.m. W skali obronności najwyższa nota. Od
południa niedostępne urwisko, od północy strome urwiska schodzące do
Pienińskiego Potoku. Zamek wybudowano na półce skalnej… Tylko wąski
przesmyk skalny łączył to miejsce z pozostałą częścią masywu Trzech
Koron.
Zamek
najprawdopodobniej wybudowano pod koniec XIII w., a inicjatorem była
św. Kinga. Budowla była niewielka i miała stanowić coś na wzór strażnicy
– ostatniego schronienia, gdzie król wraz z najbliższymi mógł
przeczekać najazd wroga.
ZAMEK W WIELKIEJ WSI
ZAMEK W DĄBROWIE TARNOWSKIEJ
Zamek w Dąbrowie Tarnowskiej wzniesiony
został na początku XVII wieku przez Mikołaja Spytkę herbu Półkozic z
rodu Ligęzów. Później przeszedł w ręce Lubomirskich. To za ich panowania
nieopodal zamku w II połowie XVII wieku wybudowano nową siedzibę. Od
tej pory w literaturze nowa budowla określana jest mianem zamku. Pod
koniec XVIII wieku pałac został wystawiony na sprzedaż i trafił w ręce
rodziny Stojowskich. Niestety pod koniec XIX wieku budowla została
poważnie uszkodzona, a następnie splądrowana podczas tzw. rzezi
galicyjskiej pod dowództwem Jakuba Szeli. Pożar, a później miejscowi
którzy systematycznie rozbierali pałac dokończyli dzieła zniszczenia...
W
1965 roku na miejscu pałacu wybudowano kościół. Z dawnej budowli
pozostała jedynie okazała bramą wjazdowa wkomponowana w ogrodzenie
kościelne.
zamkowa brama wkomponowana w kościelne ogrodzenie... |
ZAMEK W TARNOWIE
W Tarnowie na Górze Św. Marcina znajdują się
ruiny zamku ówczesnych właścicieli miasta. Warownia zbudowana została
na początku XIV wieku przez Spicymira herbu Leliwa. Był to jeden z
największych zamków w średniowieczu, a każdy kolejny właściciel
dokonywał jego rozbudowy. O jego świetności świadczą też goście, którzy
go odwiedzili od Kazimierza Wielkiego, Zygmunta Starego czy Królową
Bonę.
Pod koniec XV wieku zamek został zniszczony
przez Węgrów, którzy toczyli ciężkie boje z Jagiellonami o tron.
Odbudowany przez Jana Tarnowskiego stał się przedmiotem rodzinnych
sporów spadkowych doprowadzających do jego powolnego upadku. O skali
zniszczeń budowli może świadczyć fakt, że podczas słynnego potopu,
Szwedzi nie byli zainteresowani jego plądrowaniem.
Zamek w Tarnowie |
Pod
koniec XVIII wieku właściciele nakazali rozbiórkę warowni, a budulec
przekazano pod budowę klasztoru i kościoła. Do czasów obecnych pozostały
zarysy zamku wysokiego oraz budynek nazywany arsenałem.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz