UNESCO W POLSCE - Średniowieczny zespół miejski Torunia

Toruń na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO został wpisany w 1997 r. Doceniono wyjątkowość tego miejsca jako skarbnicy dzieł sztuki, pamiątek historycznych i zabytków, które reprezentują niemal wszystkie style architektoniczne od średniowiecza po czasy współczesne.

Wpis obejmuje Stare Miasto, Nowe Miasto oraz ruiny zamku krzyżackiego jako Zespół Staromiejski Torunia.

Wyjątkowość miasta podkreśla fakt, że w jego skład wchodzą dwa niegdyś odrębne miasta, rozdzielone obecnie ulicą Podmurną, w centrach których położone są dwa rynki: Staromiejski i Nowomiejski. Oba miasta od strony Wisły oddzielał teren zamku krzyżackiego.

Datowane na 1233 r. Stare Miasto było ośrodkiem handlowym i artystycznym, natomiast powstałe w 1264 r. Nowe Miasto ukształtowało się jako ośrodek rzemiosła i rękodzielnictwa.

Stare Miasto to przede wszystkim Ratusz Staromiejski, mury obronne, bramy, baszty, kamienice i pałace mieszczańskie, dwór Świętego Jerzego oraz dwór Artusa, kościoły i spichrze. Poza tym apteki, arsenały czy Collegium Maius Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. Zabytkowe budowle powstawały od  XIII w., a ich układ nie zmieniał się przez kolejne 700 lat...

 

Smok Toruński

Zamek krzyżacki w Toruniu, który oddziela Nowe Miasto od Starego Miasta wzniesiony został w XIV w. Początkowo służył Krzyżakom jako baza wypadowa do podboju Prusów i stworzenia państwa zakonnego. Był również siedzibą kontura. W 1454 r. mieszkańcy jako członkowie Związku Pruskiego rozpoczęli nieudany szturm, a następnie oblężenie zamku. Komtur poddał jednak zamek i otworzył bramy krzyżackiej siedziby. Rada miejska natychmiast zdecydowała o jego wyburzeniu, aby uniemożliwić władzy zwierzchniej trzymanie w Toruniu wojsk. W 1966 r. ruiny zamku uporządkowano i udostępniono zwiedzającym.

Ruiny zamku krzyżackiego

Nowe Miasto ulokowano na wschód od Starego Miasta i w przeciwieństwie do niego nie miało dostępu do Wisły. Do najważniejszych zabytków należy zaliczyć ratusz, fragmenty murów miejskich, liczne kościoły i kamienice.

 

Dzisiejszy Toruń zachowuje liczne i cenne świadectwa historycznych epok w postaci dziedzictwa architektonicznego i urbanistycznego, dlatego wpis na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO jest jak najbardziej zrozumiały.