Dla większości turystów województwo zachodniopomorskie kojarzone jest z wypoczynkiem w Świnoujściu czy Międzyzdrojach. Błąd, bo region ten bogaty jest w atrakcje turystyczne, do których zalicza się również średniowieczne zamki. Naliczyłam 20 miejscowości, w których znajdują się zamki lub pałace
„przerobione” na przestrzeni wieków ze średniowiecznych warowni na
reprezentacyjne rezydencje… Pewnie znowu, tak jak w przypadku woj. śląskiego,
im bliżej końca będę, tym dogrzebię się w literaturze do jeszcze kilku
warowni wartych odwiedzenia… Na razie skupiam się na tych dwudziestu, o których słyszałam...
ZAMEK W TRZEBIATOWIE
W miejscowości Trzebiatów znajduje się pałac z XVIII wieku, który powstał w wyniku całkowitej przebudowy
renesansowego zamku Gryfitów.
Historia zamku i budowli wokół
niego sięga XII wieku. Początkowo znajdował się w tym miejscu zakon
trzebiatowskich norbertanek, który dopiero w XVI wieku został sekularyzowany.
Wówczas budynki poklasztorne przejęli książęta pomorscy z dynastii Gryfitów i przebudowali
je w stylu renesansowym, by dwa wieki później ponownie go przebudować – w stylu
klasycystycznym.
Pod koniec XIX wieku zamek utracił swoje funkcje
reprezentacyjne. Po częściowej rozbiórce dokonanej przez ówczesnego właściciela
– burmistrza Trzebiatowa, przejął go Urząd Ziemski i przeznaczył ma mieszkania
i biura. Po I wojnie światowej znajdowała się w zamku szkoła rolnicza. Zanim w zamku na stałe zadomowił
się Trzebiatowski Ośrodek Kultury (od 1989 roku) w jego wnętrzach mieściło się
jeszcze wiele instytucji min. koszary, mieszkania czy biura urzędników…
 |
| Pałac w Trzebiatowie... |
 |
| Nie mogło zabraknąć i słonia, który jest wizytówką miasta... |
 |
| Trzebiatów - całkowicie przebudowany zamek Gryfitów... |
ZAMEK W GOLCZEWIE
W Golczewie jedyną pozostałością po dawnym zamku biskupów kamieńskich
jest wieża, znajdująca się pomiędzy dwoma jeziorami: Szczurzym i Okonim…
Na początku XIV wieku ówcześni
właściciele Golczewa podpisali porozumienie z biskupem kamieńskim Henrykiem
Wachhnolzem, na mocy którego rozpoczęto budowę warowni. Zamek miał przejść w
posiadanie kościoła. Dopiero od 1534 roku Golczewo stanowiło własność książęcą. Niestety pod koniec XVII wieku
zamek został opuszczony i ulegał stopniowemu niszczeniu… Około 1840 roku
rozebrano zamkowe budynki, pozostawiając jedynie wysoką na 24 metry wieżę… Jej
renowacji podjęli się Niemcy w 1895 i 1929 roku… Późniejsze badania
archeologiczne pomogły ustalić położenie pozostałych budynków zamkowych, a od
2010 roku wieżę, jako punkt widokowy, udostępniono do zwiedzania turystom.
Wieża zamkowa - jedyna pozostałość po dawnej budowli
ZAMEK W PŁOTACH
Płoty to miasto dwóch zamków,
pomimo że nigdy nie miało nawet kawałka murów obronnych… Zamki te są świadkami
burzliwej historii miasta, które przez wieki było miastem „prywatnym”
pomorskich rodów szlacheckich min. Bismarck, Wedel, von der Osten…
Stary Zamek ukryty jest wśród
drzew i może pozostać niezauważonym. Jego początki sięgają 1277 roku kiedy
powstał tutaj pierwszy drewniany gród… Pod koniec XIII wieku właścicielami
zamku staje się rodzina Wedlów i zaczęto wymieniać drewniane fortyfikacje i
zabudowania na murowane… W kolejnych latach warownia wielokrotnie zmieniała właścicieli.
Najdłużej zamieszkiwała w zamku rodzina
von der Osten, która dokonała przebudowy wielu pomieszczeń, a po spaleniu
warowni przez kołobrzeskich mieszczan w XV wieku, podjęła się całkowitej
odbudowy… z jeszcze większym rozmachem… Kolejni właściciele
przekształcili zamek w wygodną rezydencję, a całe założenie w wyniku
przeprowadzonych modernizacji utraciło swoje cechy obronne…
Pod koniec XIX wieku budynek
spłonął, a kolejne zniszczenia miały miejsce w trakcie trwania II wojny
światowej… W latach 1959 – 1967 budynek odrestaurowano. Obecnie mieści się w
nim Biblioteka Miejska.
 |
| Stary zamek w Płotach... |
W Starym Zamku w Płotach obecnie mieści się Biblioteka Miejska...
Około 300 metrów dalej mieści się
drugi zamek – zwany Nowym… Jego historia rozpoczyna się w 1577 roku, kiedy to
rodzina von Osten sprzedała stary zamek Blucherom. Postanowili oni jednak, że
nie będą opuszczać miejscowości i podjęli decyzję o budowie drugiego zamku,
który architektonicznie miał być podobny do swego poprzednika. Na przestrzeni
lat i w wyniku wielu modernizacji zamek stawał się coraz bardziej
reprezentacyjną budowlą - uchodził za najpiękniejszą rezydencję ziemiańską na
Pomorzu.
Po II wojnie światowej zamek stał
się najpierw siedzibą szkoły rolniczej, a obecnie stanowi siedzibę Rady Miasta
i Gminy Płoty oraz Sali Ślubów…
Nowy Zamek w Płotach uważany jest za najpiękniejszą rezydencję ziemiańską na Pomorzu...
ZAMEK W DOBREJ
W miejscowości Dobra, na niewielkim wzniesieniu, znajdują się
malownicze ruiny średniowiecznego zamku… Przez kilka wieków pozostawał w rękach
rodu Dewitzów, którzy z czasem przeobrazili zamek w renesansową rezydencję. Ogłoszone pod koniec XVI wieku
bankructwo znanego bankierskiego rodu Loitzów miało w dużej mierze wpływ na
sytuację finansową Dewitzów, kończąc nagle okres rozkiwtu rodu i zarazem
miejscowości. Również działania wojny trzydziestoletniej przyczyniły się do ich
upadku… W 1808 roku Dewitzowie sprzedali swój majątek, a część zamku została
wysadzona w powietrze. W ten sposób uzyskano materiał budowlany…
Od początku XX wieku starano się
wszelkimi sposobami o renowację obiektu, przeprowadzono badania liczne archeologiczne…
Obecnie obiekt przeznaczony jest do zwiedzania jako tzw. trwała ruina.
 |
| Malownicze ruiny zamku w Dobrej... |
Pan na zamku, Pan na zamku...
ZAMEK W PĘZINIE
Za pierwszego właściciela
drewnianej warowni w Pęzinie uważa się rycerza Rytgera – mowa tu o 1285 roku…
Kolejna wzmianka pochodzi z roku 1357 kiedy to nowi właściciele – Borckowie –
zaczęli w miejsce drewnianej budowli wznosić murowany zamek… Niestety zmuszeni
zostali do opuszczenia Pęzina i przerwania budowy. Miejscowość została
sprzedana, a jej nowym właścicielem został zakon joannitów. Joanici dysponowali
ogromnym majątkiem, co pozwoliło im na zbudowanie potężnego zamku… Jednak w
roku 1493 z niewiadomych przyczyn wieś wraz z zamkiem została sprzedana
ponownie rodzinie Brockom… Nowi właściciele przekształcili warownię w renesansową
rezydencję…
Na przestrzeni wieków budowla
ulegała wielu modernizacjom, jedna z ostatnich miała miejsce na początku XX
wieku… Po wielu latach stał się własnością prywatną…
 |
| Zamek w Pęzinie... |
 |
| Pęzino... niestety zamknięte na cztery spusty... |
ZAMEK W SZCZECINIE
Początki dzisiejszego zamku
sięgają 1346 roku kiedy książę Barnim III rozpoczął na wzgórzu zamkowym
wznoszenie kamiennego dworu. Kiedy w 1428 roku w mieście wybuchł bunt, Kazimierz
V w zamian za stłumienie zamieszek, otrzymał znaczną sumę pieniędzy na
rozbudowę kamiennego dworu…
W kolejnym stuleciu książę Jan
Fryderyk dokonał generalnej przebudowy zamku, doprowadzono nawet wodociąg…
Zamek Książąt Pomorskich w Szczecinie
 |
| Szczecin - dziedziniec zamkowy |
ZAMEK W SWOBNICY
Zamek zbudowano w II połowie XIV wieku i początkowo zaadaptowany został
na siedzibę komandorii Składał się z domu mieszkalnego oraz potężnej
wieży. W XVII wieku zakupiony przez żonę brandenburskiego elektora,
zostaje poddany całkowitej przebudowie i "przemienia" się w barokową
rezydencję. Pod koniec XIX wieku Swobnica staje się królewską
rezydencją... Niestety opuszczony na początku XX wieku zamek popadać
zaczyna w ruinę... Po 1945 roku przeszedł na własność PGR-u, które
umieściło w pięknych wnętrzach zamku, spichlerz...
W 2009 roku powstało stowarzyszenie, którego głównym zadaniem jest
przywrócenie dawnej świetności zamkowym murom.
 |
| Zamek joannitów w Swobnicy... |
 |
Pierwsze efekty prac rekonstrukcyjnych są już widoczne...
ZAMEK W RURCE
W Rurce jedyną pozostałością po
dawnym zamku zakonnym jest kaplica. Warownia wybudowana przez templariuszy w
XIII wieku została spalona w 1373 roku przez okolicznych mieszkańców, by w
latach późniejszych odbudowaną budowlę przekształcić w folwark, a następnie w
gorzelnię…
Historia tej budowli przedstawia się następująco... Oto około 1235 roku
książę Barnim I nadał templariuszom ziemię bańską. Na tych terenach
zakon utworzył z siedzibą w Rurcę - komandorię. Niestety po śmierci
Barnima I, jego syn zaczął zwalczać templariuszy. Efektem tych działań
było oskarżenie Templariuszy o rozpustę, bluźnierstwo i kontakty z
Saracenami - odwiecznymi wrogami króla Francji. Ówczesny papież Klemens V
w 1312 roku rozwiązuje zakon. Wszystkie dobra należące do Templariuszy
stają się własnością Zakonu Joannitów. Ale i los Joannitów na
otrzymanych ziemiach był niepewny... Po wyborze Wilhelma Holstena na
nowego komendanta doszło do zatargu pomiędzy rycerskim rodem Wedlów a
zakonem. Skutkiem tych poczynań był najazd rycerzy i mieszczan na zamek,
który zdobyty w 1373 roku, został spalony. Zakon po kilku latach
przeniósł swoją siedzibę do nowo wybudowanej siedziby w pobliskiej
Swobnicy...
Na terenie zniszczonej budowli powstał folwark. Z dawnego zamku po dziś
dzień zachował się jedynie kaplica. Służyła ona okolicznym mieszkańcom
do końca XV wieku kiedy to we wsi wybudowano nowy kościół, a samą
kaplice zaadaptowano w przeróżnych celach min. założono w niej
gorzelnie...
 |
| Rurka... Kiedyś zamek... Później gorzelnia... |
 |
| Pozostałości dawnej komandorii w Rurce... |
ZAMEK W MORYNIU
Do budowy zamku w Moryniu przystąpiono w połowie XIV wieku w
miejsce wcześniejszego grodu słowiańskiego. Z pozostałych zapisków
wiadomo, że zamek miał służyć jako obóz warowny dla wojska i strzec
granic marchii brandenburskiej.
Zamek został zniszczony
najprawdopodobniej w trakcie walk pomiędzy księciem szczecińskim
Świętobobrem I a wojskimi Marchii. Warownia nigdy nie została
odbudowana...
Przez te kilka wieków dawna wyspa, na której wybudowano zamek, połączyła
się z lądem, a półwysep powstały w ten sposób otrzymał nazwę
"Zamczysko". Obecnie na niewielkim wzniesieniu nad brzegiem jeziora,
zobaczyć możemy fragmenty kamiennych murów, dochodzące miejscami do 5
metrów wysokości...
 |
| Moryń... Niewielkie pozostałości po istniejącym tu niegdyś zamku... |
 |
| Moryń... miejscami mury sięgają do 5 metrów wysokości. |
ZAMEK W CHWARSZCZANACH
Po zamku templariuszy w Chwarszczanach
zachowała się do dzisiejszych czasów jedynie XIII wieczna kaplica. Kiedy w 1312
roku zakon templariuszy został rozwiązany przez papieża, osiedlili się tu na
kilka następnych wieków – joannici.
Kiedy w XIV wieku zamek w Chwarszczanach przeszedł na własność zakonu
joannitów, najprawdopodobniej zburzyli oni dotychczasową budowlę i w jej
miejsce wybudowali nową. Komandoria joannicka przetrwała zaledwie do
1540 roku, kiedy to z polecenia margrabiego Jana przeniesiono ją do
Świdynia, w Chwarszczanach założono folwark, który przetrwał do 1945
roku. Niestety w drugiej połowie XVIII wieku zamek wraz z kaplicą
doszczętnie spłonął - jedynie kaplicę odbudowano...
 | |||
| Zamek templariuszy w Charszczanach... Do naszych czasów zachowała się jedynie kaplica... |
 |
| Chwarszczany... pozostałości po dawnym folwarku w miejsce dawnego zamku... |
ZAMEK W WOLINIE
Obecny barokowy dwór w Wolinie wybudowany został na fundamentach zamku książąt pomorskich z przełomu XIII/XIV w.
W XVII w. zamek rozebrano w ramach zacierania śladów po księstwie pomorskim. Pozostały jedynie piwnice. W miejscu tym rodzina von Belov zbudowała dzisiejszy dwór, choć jego mury nie pokrywają się dokładnie z fundamentami zamku.
ZAMEK W DARGOBĄDZIU
W połowie drogi między Dargobądziem, a Mokrzycą,
na wzgórzu w lesie, znajdują się nikłe
relikty średniowiecznego zamku "Żurawice" (Apenburg), przebudowanego w późniejszym okresie na pałac. Niewiele jest informacji na temat jego historii, pewne jest natomiast, że został zniszczony w 1945 roku.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz